کتاب جنسیت و زبان قرآن، نگاشته حجت الاسلام مجید دهقان-عضو هیات علمی و معاون پژوهش مرکز تحقیقات زن و خانواده-نخستین اثر به زبان فارسی در این موضوع قلمداد می شود. این پژوهش به پرسش‌های ذیل پاسخ می‌دهد. چرا زنان در اغلب خطابات الهی دیده نمی‌شوند و قرآن ساختاری مذکر به خود می‌گیرد؟ اگر این موضوع واقعیت داشته باشد، آیا ناشی از اقتضائات ساختار زبان عربی و الگوی تحمیلی و گریزناپذیر آن است یا نشانة نادیده گرفتن زن، حاشیه‌نشینی و فرودستی او یا دست‌کم دارای پیامدهایی از این قبیل، به شمار می‌رود؟ پرسش‌هایی از این دست، با هر خاستگاهی، به دلیل مشغول ساختنِ اذهان ارزش پاسخگویی دارند و چه بسا در مسیر پژوهش فضاهایی جدید بر ما بگشایند و یافته‌هایی بر داشته‌هایمان بیافزایند.
فهرست عناوین:
مقدمه ناشر
مقدمه نویسنده
فصل اول: کلیات
۱. مقدمه
۲. بیان مسئله
۳. مرور پیشینه مطالعاتی
۳ـ۱. جنسیت و زبان‌شناسی
۳ـ۱ـ۱. کاربرد متفاوت زبان در زنان و مردان
۳ـ۱ـ۲. بازتاب ناهمسان جنسیت در زبان
۳ـ۲. زبان‌شناسی فمینیستی
۳ـ۳. زبان‌شناسی فمینیستی کتاب مقدس
۳ـ۴. زبان‌شناسی جنسیتی قرآن
۴. چشم‌انداز نظری
۴ـ۱. نظریه گفتمان
۴ـ۲. تمایز گفتار و زبان از دیدگاه سوسور
۵. روش تحلیل داده‌ها: روش سه لایه‌ای فرکلاف
۵ـ۱. لایه اول: بررسی متنی
۵ـ۲. لایه دوم: بررسی کردار گفتمانی
۵ـ۳. لایه سوم: بررسی کردار اجتماعی
۵ـ۳ـ۱. داده‌های تحلیل
فصل دوم: زنان تاریخ
۱. چه زنانی بازنمایی شده‌اند؟
۲. زنان تاریخ ذکر شده‌اند یا حذف؟
۳. بازنمایی زنان فعّال بوده است یا منفعل؟
۳ـ۱. همسر آدم
۳ـ۲. حضرت مریم
۳ـ۳. ملکه سبا
۳ـ۴. همسر عزیز مصر
۳ـ۵. زنان مصر
۳ـ۶. مادر و خواهر موسی
۳ـ۷. دختران شعیب
۳ـ۸. همسر فرعون
۳ـ۹. همسر لوط
۳ـ۱۰. همسر ابراهیم
۳ـ۱۱. همسر عمران
۳ـ۱۲. همسر نوح
۳ـ۱۳. همسر زکریا
۳ـ۱۴. زنان قوم فرعون
۳ـ۱۵. تحلیل بازنمایی
۴. بازنمایی زنان با چه تشخصی بوده است؟
۵. زنان در پیوند و در تمایز با چه افراد دیگری بازنمایی شده‌اند؟
۵ـ۱. همسر آدم
۵ـ۲. مریم
۵ـ۳. ملکه سبا
۵ـ۴. همسر عزیز مصر و زنان مصر
۵ـ۵. مادر و خواهر موسی
۵ـ۶. دختران شعیب
۵ـ۷. همسر فرعون
۵ـ۸. همسر لوط
۶. تحلیل پیونددهی و پیوندزدایی
۷. زنان در چه شبکه معنایی بازنمایی شده‌اند؟
۷ـ۱. همسر آدم
۷ـ۲. حضرت مریم
۷ـ۳. ملکه سبا
۷ـ۴. همسر عزیز مصر
۷ـ۵. زنان مصر
۷ـ۶. مادر و خواهر موسی
۷ـ۷. دختران شعیب
۷ـ۸. همسر فرعون
۷ـ۹. همسر لوط
۷ـ۱۰. همسر ابراهیم
۷ـ۱۱. همسر عمران
۷ـ۱۲. همسر نوح
۷ـ۱۳. همسر زکریا
۷ـ۱۴. زنان قوم فرعون
۷ـ۱۵. تحلیل شبکه معنایی
۸. تحلیل زنان تاریخ
فصل سوم: زنان معاصر
۱. چه زنانی بازنمایی شده‌اند؟
۲. زنان معاصر قرآن ذکر شده‌اند یا حذف؟
۲ـ۱. حذف زنان از خطاب‌های قرآن
۲ـ۲. حذف زنان از گروه‌های انسانی
۲ـ۳. حذف زنان در قیامت
۲ـ۴. حذف دختران و ذکر پسران
۲ـ۵. حذف زنان در برخی مثال‌ها
۲ـ۶. تحلیل حذف زنان
۳. بازنمایی زنان، فعّال بوده است یا منفعل؟
۴. بازنمایی زنان با چه تشخصی بوده است؟
۵. زنان در پیوند و در تمایز با چه افرادی بازنمایی شده‌اند؟
۶. زنان در چه شبکه معنایی بازنمایی شده‌اند؟
۶ـ۱. زنان خارجی معاصر قرآن
۶ـ۱ـ۱. همسر ابولهب
۶ـ۱ـ۲. همسران پیامبر
۶ـ۱ـ۳. همسر زید
۶ـ۱ـ۴. زنان حلال به پیامبر
۶ـ۱ـ۵. زنان مهاجر از مکّه
۶ـ۱ـ۶. زنان بیعت‌کننده
۶ـ۱ـ۷. زن ظهارشده
۶ـ۱ـ۸. جمع‌بندی
۶ـ۲. زنان حقیقی
۶ـ۲ـ۱. انسان مؤنث
۶ـ۲ـ۲. زن مؤمن
۶ـ۲ـ۳. زن مشرک
۶ـ۲ـ۴. زن منافق
۶ـ۲ـ۵. زن اهل کتاب
۶ـ۲ـ۶. زن حرّ
۶ـ۲ـ۷. کنیز
۶ـ۲ـ۸. زن مستضعف
۶ـ۲ـ۹. مادر
۶ـ۲ـ۱۰. خواهر
۶ـ۲ـ۱۱. دختر
۶ـ۲ـ۱۲. همسر
۶ـ۲ـ۱۳. همسر مطلّقه
۶ـ۲ـ۱۴. زنان بیوه
۶ـ۲ـ۱۵. زنان ایلاءشده
۶ـ۲ـ۱۶. زنان ظهارشده
۶ـ۲ـ۱۷. زنان متهم به زنا
۶ـ۲ـ۱۸. زنان اهل فحشا
۶ـ۲ـ۱۹. زنان مطلق
۶ـ۲ـ۲۰. زنان دیگر
۶ـ۲ـ۲۱. جمع‌بندی
۶ـ۳. تحلیل زنان معاصر قرآن
